Gạo ST25 của Việt Nam lần thứ 3 được vinh danh “Gạo ngon nhất thế giới”; Thu “ngọc thực” trên ruộng bậc thang, nông dân vùng biên rủng rỉnh tiền
- OFREZH EDITOR
- 9 thg 11
- 7 phút đọc
(Dân trí) - Gạo ST25 của Việt Nam cùng gạo Phka Romdoul của Campuchia đồng giành giải Nhất “Gạo ngon nhất thế giới” 2025 tại Campuchia, đánh dấu lần thứ 3 gạo Việt Nam được vinh danh ở đấu trường quốc tế.
Ngày 9/11, doanh nghiệp Hồ Quang Trí cho biết, gạo ST25 của Việt Nam cùng với gạo Phka Romdoul của Campuchia đã xuất sắc đồng giành giải nhất tại cuộc thi “Gạo ngon nhất thế giới” năm 2025. Cuộc thi nằm trong khuôn khổ Hội nghị Thương mại Lúa gạo Toàn cầu lần thứ 17 do The Rice Trader (TRT) tổ chức tại Phnom Penh, Campuchia, từ ngày 7 đến 9/11.
Như vậy, gạo ST25 của Việt Nam đã 3 lần đạt giải Nhất tại cuộc thi “Gạo ngon nhất thế giới” (hai lần trước vào các năm 2019 và 2023). Đây là thành tích nổi bật, khẳng định vị thế hàng đầu của gạo ST25 và ngành lúa gạo Việt Nam trên bản đồ thế giới.
Cũng tại sự kiện, Doanh nghiệp tư nhân Hồ Quang Trí - đơn vị sản xuất gạo Ông Cua ST25 - đã chia sẻ về “Hành trình nghiên cứu và phát triển các giống lúa thơm ST chất lượng cao trong hơn 30 năm qua và tác động tích cực của giải thưởng Gạo Ngon Nhất Thế Giới , các tác động lan tỏa từ việc giúp tăng thu nhập cho nông dân.
Gạo ST25 là thành quả sau nhiều năm nghiên cứu, chọn lọc và cải tạo giống của Kỹ sư - Anh hùng Lao động Hồ Quang Cua cùng cộng sự.
Từ những năm 1990, nhóm nghiên cứu của ông Hồ Quang Cua đã bắt đầu công việc lai tạo các giống lúa mới mang thương hiệu ST (Sóc Trăng). Trải qua nhiều năm, hàng loạt giống lúa ST ra đời như ST3, ST5, ST10, ST20, ST24…
ST25 được lai tạo từ nhiều giống lúa khác nhau, kế thừa những ưu điểm nổi bật của các giống bố mẹ. Hạt gạo ST25 có hình dáng thon dài, màu trắng trong, không bạc bụng; khi nấu chín, cơm dẻo vừa phải, thơm hương lá dứa và cốm non, vị ngọt đậm đà.
Đặc biệt, cơm ST25 vẫn giữ được độ dẻo và hương vị thơm ngon ngay cả khi để nguội. Chính những đặc tính ưu việt này đã giúp ST25 chinh phục khẩu vị của người tiêu dùng trong nước và các chuyên gia ẩm thực quốc tế.
Trước đó, năm 2019, tại cuộc thi “Gạo ngon nhất thế giới” tổ chức ở Philippines, gạo ST25 đã vượt qua nhiều đối thủ mạnh đến từ các quốc gia có truyền thống trồng lúa gạo lâu đời, giành ngôi vị quán quân - lần đầu tiên gạo Việt Nam đạt danh hiệu cao nhất tại một cuộc thi quốc tế.
Đến năm 2023, ST25 tiếp tục khẳng định vị thế khi một lần nữa đạt giải Nhất tại cuộc thi do The Rice Trader tổ chức, cũng tại Philippines.
(Dân trí) - Nhờ trồng lúa nếp Cay Nọi, hàng trăm hộ dân ở xã Quang Chiểu, tỉnh Thanh Hóa có việc làm, thu nhập ổn định, đời sống ngày càng khấm khá.
Sáng sớm, những thửa ruộng bậc thang vàng óng ả tại bản Pùng, xã Quang Chiểu (huyện Mường Lát cũ), tỉnh Thanh Hóa rộn ràng tiếng cười nói của bà con thu hoạch lúa nếp Cay Nọi (nếp nương Lào) - giống lúa đặc sản mang lại cuộc sống ấm no cho người dân nơi đây.
Anh Hà Văn Yêu, một nông dân tại bản Pùng phấn khởi gùi bó lúa vàng óng trên lưng. Vụ mùa 2024, gia đình anh thu hoạch 4,5 tấn thóc từ 12 sào lúa nếp Cay Nọi
Sau khi bán 3 tấn lúa nếp với giá 14 triệu đồng/tấn, anh thu về hơn 40 triệu đồng, số còn lại đủ làm lương thực cho cả năm.
Tuy nhiên, năm nay, do ảnh hưởng của các cơn bão số 3, 5, 10, một phần diện tích lúa bị đổ, sản lượng dự kiến giảm xuống còn khoảng 3,5 tấn. Dù vậy, anh Yêu vẫn lạc quan, dự định bán 2 tấn với giá 15 triệu đồng/tấn và giữ lại phần còn lại cho gia đình.
Nhờ cây lúa nếp Cay Nọi cuộc sống của gia đình anh Yêu đã khấm khá hơn. Anh chia sẻ, gia đình có đủ lương thực quanh năm, tiền bán lúa giúp anh sắm sửa cho con cái đi học và có một khoản tiết kiệm phòng khi ốm đau.
Không chỉ gia đình anh Yêu, nhiều hộ dân khác tại bản Pùng như gia đình chị Lương Thị Nồng, cũng có thu nhập hàng trăm triệu đồng từ việc trồng và kinh doanh nếp Cay Nọi
Chị Nồng cho biết, lúa nếp Cay Nọi có nguồn gốc từ Lào, thân cao hơn 1m và có ba loại: Cay Nọi đỏ, Cay Nọi trắng và Cay Nọi đen. Khác với lúa nước, nếp nương chỉ cho thu hoạch một vụ mỗi năm, thường được cấy từ tháng 5 âm lịch và thu hoạch sau 5 tháng.
Đặc biệt, lúa chín không đồng loạt nên phải thu hoạch 2-3 lần. Hạt gạo Cay Nọi tròn, mẩy, thơm đặc trưng, nhanh chín và dẻo khi chế biến, rất được người tiêu dùng ưa chuộng. Ngoài canh tác, gia đình chị Nồng còn thu mua hàng trăm tấn thóc của bà con trong bản để xay xát và bán ra thị trường.
Ông Lê Văn Hiếu, Chủ tịch UBND xã Quang Chiểu, cho biết lúa Cay Nọi là cây trồng truyền thống của đồng bào Thái, với tổng diện tích khoảng 335ha trên toàn xã. Giống lúa này có khả năng chịu hạn tốt, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng vùng núi cao, mang lại giá trị kinh tế cao gấp 1,5 lần các loại lúa khác.
“Bình quân 1ha nếp Cay Nọi cho sản lượng khoảng 5 tấn. Với tổng diện tích trên, năm nay, toàn xã Quang Chiểu dự kiến thu hoạch hơn 1.600 tấn thóc. Với giá bán trung bình từ 12 đến 15 triệu đồng/tấn, bà con trong xã sẽ có hơn 20 tỷ đồng từ bán lúa”, ông Hiếu nhẩm tính.
Ông Hiếu nhấn mạnh, việc trồng lúa nếp Cay Nọi không chỉ tạo việc làm, tăng thu nhập cho hàng trăm hộ dân mà còn có ý nghĩa bảo tồn nguồn gen bản địa và phát triển nông nghiệp bền vững.
Nếp Cay Nọi đã được công nhận sản phẩm OCOP (chương trình mỗi xã một sản phẩm) 3 sao vào năm 2021.
UBND xã tiếp tục hỗ trợ người dân áp dụng khoa học kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, đồng thời liên kết với các doanh nghiệp, mở rộng thị trường và xây dựng thương hiệu “Gạo Cay Nọi Quang Chiểu” hướng tới sản phẩm OCOP cao hơn.
Mùa thu hoạch "ngọc thực" trên lưng chừng trời
(Dân trí) - Lúa nếp nương được trồng trên những đồi núi có độ dốc lớn. Vào mùa thu hoạch, người dân vùng cao ở Hòa Bình phải trèo đèo, men theo mỗi mảnh ruộng để thu hái từng bông lúa no tròn.
Từ đầu tháng 10 Âm lịch đến nay, người dân xã Giáp Đắt, huyện Đà Bắc, tỉnh Hòa Bình tất bật thu hoạch vụ lúa nếp nương mới. Khác với các giống lúa nước, lúa nếp nương mỗi năm chỉ cho thu hoạch một vụ.
Bà con dân tộc Tày ở vùng núi cao tỉnh Hòa Bình chia sẻ, lúa nếp nương được cấy từ tháng 5 Âm lịch và cho thu hoạch vào cuối tháng 9, đầu tháng 10. Lúa nếp nương phải thu hoạch 2 - 3 lần mới hết vì chín không đồng đều như các giống lúa khác.
Từ bao đời nay, lúa nếp nương được người Tày xem như sản vật quý giá trời ban. Hạt "ngọc thực" này không chỉ giúp người dân khỏi lo thiếu đói mà còn để làm ra nhiều món ăn ngon, dùng làm lễ vật cúng tiến, các loại đặc sản đậm đà bản sắc vùng cao.
Bà Nông Thị Cấu (65 tuổi) cho biết, gạo nếp bình thường hạt tròn, mập, còn lúa nếp nương thì có 3 loại là vàng hạt dài, vàng đen hạt tròn có lông và vàng hạt nhỏ.
"Người dân chúng tôi thường chế biến lúa nếp nương thành các món ăn ngon như: cốm, xôi nếp, bánh chưng, bánh dày, rượu nếp... Đây là những món ăn làm nên nét văn hóa đặc trưng của người Tày", bà Cấu chia sẻ.
Vào vụ thu hoạch lúa nếp nương, chị em phụ nữ dân tộc Tày đeo gùi sau lưng, dùng liềm thép (vật dụng dùng để cắt) hái, ngắt từng bông một. Bông lúa được bó lại với nhau, tuốt lấy hạt tại ruộng hoặc đem về nhà phơi cả bông với mục đích sử dụng được lâu dài.
Hầu hết ruộng lúa nếp nương nằm trên những đồi núi cao có độ dốc lớn, cách xa khu dân cư. Vì thế, vào vụ thu hoạch, bà con gặp nhiều khó khăn khi cắt lúa cũng như vận chuyển.
Chị Nông Thị Vui tâm sự: "Việc thu hoạch lúa nếp nương đòi hỏi sự tỉ mỉ và kỳ công. Những người đi hái lúa phải gom hái từng bông một, khác với việc gặt lúa nước, có thể dùng liềm khua theo chiều cong, mỗi lần khua, cắt được 15-20 bông, nhanh hơn rất nhiều".
Hạt lúa nếp nương sau khi thu hoạch được đưa về, tùy theo nhu cầu sử dụng của gia đình, thường mỗi hộ sẽ để dành lượng lúa phù hợp, số còn lại bán lấy tiền trang trải cuộc sống.
Giá lúa nếp nương cao hơn rất nhiều so với các giống lúa khác. Vì thế, nhà nào có nhiều ruộng, trồng nhiều lúa cũng có khoản thu nhập lớn hàng năm.
Trồng ra được những cây lúa nếp nương, người dân đỡ công chăm sóc hơn lúa nước. Tuy nhiên, vào mùa gieo lúa và thu hoạch lại tốn nhiều công sức hơn do cây lúa nằm rải rác ở nhiều khu đồi cao khác nhau.
Bà con dân tộc Tày quan niệm, mùa thu hoạch lúa nếp nương như đi nhặt "ngọc" trên lưng chừng trời, vì mỗi mảnh ruộng lại cheo leo trên những quả đồi có độ cao và dốc lớn.
Để thu được hạt "ngọc thực" trời ban, người nông dân phải dùng chiếc hái đặc biệt, được chế tạo dành riêng cho việc thu hoạch lúa nếp nương.
