"Trai cò đánh nhau, ngư ông đắc lợi": Trung Quốc kiếm bộn nhờ bán drone và pin cho cả Nga lẫn Ukraine

Các nhà sản xuất pin ở tỉnh Quảng Đông, Trung Quốc, đang trải qua sự bùng nổ kinh doanh nhờ cuộc chiến giữa Nga và Ukraine, khi nhu cầu về pin drone tăng vọt để phục vụ cho các hoạt động chiến đấu. Cuộc xung đột hiện đã bước sang năm thứ tư, và nó đã tạo ra một nguồn sống mới cho các công ty từng phải đối mặt với áp lực tài chính nghiêm trọng.

Một đại diện bán hàng từ một công ty sản xuất pin có trụ sở tại Đông Quan cho biết: "Tháng trước, chúng tôi đã ký được đơn đặt hàng lớn trị giá hàng trăm triệu Nhân Dân Tệ từ phía Nga. Các quan chức Nga đã tiến hành kiểm tra thực tế tại cơ sở của chúng tôi để xác minh chất lượng sản phẩm trước khi đơn hàng được chốt. Giao dịch sẽ được thực hiện thông qua hai tầng trung gian để đảm bảo tính bảo mật về người sử dụng cuối."

"Trước chiến tranh, nhiều nhà sản xuất pin đối mặt với tình trạng tài chính khó khăn, thậm chí có nguy cơ đóng cửa. Tuy nhiên, cuộc chiến đã bất ngờ hồi sinh ngành công nghiệp này. Cấu trúc doanh thu của chúng tôi đã thay đổi đáng kể. Trong khi doanh số bán hàng trong nước trước đây chiếm 60% đến 70%, thì nhu cầu quốc tế hiện nay thúc đẩy 70% đến 80% tổng doanh số." Người đại diện này cũng cho biết công ty cung cấp pin cho cả Nga và Ukraine, vì họ "bán cho bất kỳ ai trả tiền".

Người này giải thích rằng trước chiến tranh, họ bán pin cho các nhà sản xuất drone nhỏ trong nước, mặc dù lĩnh vực này bị thống trị bởi DJI, gã khổng lồ trong ngành drone của Trung Quốc. Cái tên quá quen thuộc này hiện đang kiểm soát hơn 70% thị trường drone toàn cầu. "Mặc dù khó khăn, nhưng các nhà sản xuất drone nhỏ vẫn có thể tìm được chỗ đứng ở Trung Quốc," người đó nói thêm.

DJI sử dụng mô hình phát triển công nghệ nội bộ kết hợp với quan hệ đối tác chiến lược, với pin được sản xuất bởi các công ty như ATL và Ampace Tech (liên doanh giữa CATL và ATL), cũng như Sunwoda Electronic và Zhuhai CosMX Battery.

Tháng 9 năm ngoái, Trung Quốc đã áp đặt kiểm soát xuất khẩu đối với drone do sản xuất trong nước và các thành phần chính, bao gồm động cơ, thiết bị ảnh hồng ngoại, radar mảng tổng hợp, laser, thiết bị đo lường quán tính và thiết bị liên lạc vô tuyến, sang cả Nga và Ukraine. Động thái này diễn ra sau các hạn chế trước đó vào tháng 6/2023, giới hạn xuất khẩu drone tầm xa có trọng lượng trên 7 kg sang cả hai nước này. Các hạn chế này dường như không bao gồm pin cụ thể.

Tuy nhiên, tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đã nói với một nhóm phóng viên vào tháng 5 rằng Trung Quốc đã ngừng bán drone cho Kyiv và các quốc gia châu Âu khác, trong khi vẫn tiếp tục xuất hàng sang Nga. Ông Zelenskyy cũng cho biết Nga đang nỗ lực xây dựng năng lực sản xuất khoảng 300 đến 350 drone mỗi ngày, trong khi Ukraine có thể sử dụng 100 drone tầm xa mỗi ngày.

Một đại diện bán hàng từ một công ty pin khác có trụ sở tại Quảng Đông cho biết năng lực sản xuất của Trung Quốc rất lớn, đến mức một công ty với ít hơn 200 nhân viên có thể cung cấp hàng ngàn cục pin trong vòng một tuần. Người đại diện này cũng cho biết loại pin drone được ưa chuộng nhất ở cả Nga và Ukraine là loại có dung lượng từ 600, 800, 1000 và 1200 mAh. "Kinh doanh đang bùng nổ. Hầu hết các thương nhân ở Thâm Quyền đều bắt đầu kinh doanh pin drone kể từ cuộc chiến," người đó nói.

Kể từ khi Nga xâm lược Ukraine vào đầu năm 2022, drone càng lúc càng đóng vai trò quan trọng trong cuộc xung đột. Cả hai nước đã tăng cường tấn công bằng drone vào nhau, với Nga gần đây thường xuyên triển khai một số lượng lớn các thiết bị này cùng với các cuộc tấn công tên lửa đạn đạo, dẫn đến số lượng thương vong dân sự gia tăng.

Hầu hết drone sử dụng pin lithium polymer, một dạng pin lithium-ion. Dữ liệu hải quan Trung Quốc cho thấy sự gia tăng đáng kể về kim ngạch xuất khẩu pin lithium-ion sang cả Nga và Ukraine kể từ năm 2023. Mặc dù Nga nhập khẩu nhiều hơn gấp đôi số lượng pin so với Ukraine vào năm ngoái, nhưng khoảng cách đã giãn rộng đáng kể trong năm tháng đầu tiên của năm nay, với việc nhập khẩu của Nga vượt quá Ukraine hơn ba lần.

Ngành công nghiệp drone của Trung Quốc đã phát triển mạnh mẽ trong năm vừa qua, nhờ các chính sách hỗ trợ khác nhau của chính phủ, khi Bắc Kinh coi "nền kinh tế tầm thấp" là một ưu tiên chiến lược. Nhiều tỉnh và thành phố đã thiết lập quỹ công nghiệp kinh tế tầm thấp, với quỹ lớn nhất lên tới 20 tỷ nhân dân tệ, tương đương 2.8 tỷ USD. Dữ liệu chính thức cho thấy hiện có hơn 20.000 công ty vận hành drone trên khắp đất nước, tạo ra giá trị hàng năm khoảng 210 tỷ nhân dân tệ vào năm ngoái, tăng 39.5% so với cùng kỳ năm trước.

Tỉnh Quảng Đông, một trong những trung tâm sản xuất chính của đất nước, chiếm hơn 30% chuỗi cung ứng drone của Trung Quốc. Thâm Quyến, một trung tâm công nghiệp lớn trong tỉnh, là nơi có gần 2.000 công ty trong ngành drone. Trong bối cảnh được hỗ trợ bởi chính phủ, các nhà sản xuất pin hàng đầu như CATL, EVE Energy và Sunwoda đã giới thiệu các sản phẩm pin chuyên dụng cho các phương tiện cất cánh thẳng đứng eVTOL. Điều này đã làm gia tăng sự cạnh tranh trong lĩnh vực pin drone, vốn đang diễn ra rất khốc liệt do rào cản công nghệ để thâm nhập thị trường không hề cao.

Một sự cạnh tranh gay gắt tương tự cũng xảy ra ở nhiều ngành công nghiệp khác của Trung Quốc trong những năm gần đây, đặc biệt là trong các lĩnh vực xe điện và thương mại điện tử. Bắc Kinh đã nhiều lần cam kết trấn áp các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, cảnh báo rằng các cuộc chiến giá cả xảy ra liên tục sẽ cản trở sự đổi mới.

Theo Nikkei, TINHTE